بَره‌موم ماده‌ای شبیه موم و از تولیدات زنبور عسل است، حالت آن خمیری شکل و چسبناک با بوی مطبوع که رنگ آن از سبز تا قهوه‌ای تیره متغیر است. رنگ و عطر بره موم در مناطق مختلف می تواند متفاوت باشد در واقع خصوصیات آن بستگی به نوع گیاهان موجود در هر منطقه دارد. بره موم، در هوای سرد، ترد و شکننده و در هوای گرم، نرم و چسبناک می‌شود.
بره موم به واسطه خواص میکروب کشی و فوق العاده ای که دارد از آن در کشورهای مختلف استفاده می شود و کاربرد وسیعی در بهداشت و درمان برخی از بیماریها داشته و امروزه به اشکال مختلف ازجمله صابون، کپسول، پماد، خمیردندان و حتی لوازم ارایشی در بسیاری از کشورها استفاده می شود.
بره موم سابقه‌ای طولانی در استفاده دارویی دارد که به ۳۵۰ سال قبل از میلاد مسیح یعنی زمان ارسطو برمی‌گردد.
ترکیبات بره موم از چیست؟
بطور کلی، بره موم ذاتاً از ۳۰ درصد موم، ۵۰ درصد رزین و بلسان گیاهی، ۱۰ درصد روغن های عصاره ای و معطر و ۵ درصد از گرده گل و سایر مواد، تشکیل شده است.
بره موم حاوی پلی فنول‌هایی مانند فلانوئیدها است که نوعی آنتی اکسیدان است که از جمله مهم‌ترین ترکیبات آن محسوب می‌شوند. فلاونوئیدها به معنای ترکیبات گیاهی است که دارای سطح بالایی از فعالیت‌های آنتی اکسیدانی هستند. فنولیک‌ها اذ دسته ترکیباتی هستند که توسط گیاهان تولید می‌شوند.
از دیگر ترکیبات در بره موم آنزیم‌های موجود در آن هستند که ترکیبی از ترشحات بزاق و مواد آنزیمی هستند. این ترکیبات باعث تسریع واکنش‌های مختلف آنزیمی، تقویت متابولیسم سلول‌ها، بهبود جریان گردش خون و همچنین تشکیل رشته‌های کلاژن می‌شود.
خواص درمانی بره موم
- خاصیت ضد میکروبی : خاصیت ضدباکتری بره موم بطور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است و یکی از مهم ترین خواص این ماده است و محققان مختلف، فعالیت ضد باکتریایی آن را به طور کامل اثبات کرده اند. برخی از این محققان، تأثیر بره موم در برابر میکرو ارگانیزم های مرتبط با التهاب لثه در افراد با HIV مثبت را بررسی نموده و نتایج امیدوار کننده‌ای در برابر دست یافته اند. همچنین تأثیرات بره موم بر گروه های استرپتوکوک موتانس اثبات شده که نشان دهنده قدرت بره موم و ترکیبات آن جهت کنترل پوسیدگی دندان و سایر بیماری های عفونی است. بره موم، مقاومت دیواره باکتری‌ها در برابر آنتی بیوتیک ها را کاهش داده و اثرات مضاعفی را به همراه آنتی بیوتیک‌ها در تأثیر بر ریبوزوم از خود نشان دادند، اما به نظر می رسد که با آنتی بیوتیک های اثرگذار بر روی DNA یا اسید فولیک، تعامل ندارند.همچنین محققان گزارش کرده اند که بره موم ضد قارچ نیز می باشد. این ماده می تواند درصد رشد قارچ آفلاتوکسینی و آسپرژیلوس فلاووس را کاهش دهد.
- مناسب برای تومور و افراد مبتلا به سرطان : فعالیت سیتوتوکسیک آن در آزمایشگاه با استفاده از خطوط سلولی توموری متعدد مورد مطالعه قرار گرفته است. آنها دریافتند که القای مرگ سلولی برنامه ریزی شده، متوقف نمودن چرخه سلولی، مهار متالوپروتئینازهای محیطی، خاصیت ضد رگ زایی و جلوگیری از متاستاز و هجوم بافتی با مکانیزم های فعالیت آن در مقابل سلول های تومور مرتبط بوده اند.
همچنین این مطالعه همچنین نشان داد که بره موم می‌تواند یک درمان مکمل قوی، اما نه تنها درمان سرطان باشد. در این زمینه مطالعه دیگری نشان داد که مصرف بره موم به دلیل خواص ضد توموری آن بر سلول‌های سرطان سینه، می‌تواند یک درمان مکمل مفید برای درمان سرطان سینه باشد.
- بره موم از تشکیل فسفات کلسیم که جزء اصلی پلاک دندانی است، جلوگیری می‌کند. پوسیدگی دندان یا باکتری در سطح دندان می تواند به پلاک دندان آسیب برساند. در صورت عدم درمان، باکتری ها می توانند مینای دندان را خراب کنند و منجر به حفره، درد، ریزش دندان یا بعضاً عفونت های جدی تر شود، بره موم از بروز این چنین مشکلات جلوگیری می کند.
- بهبود عملکرد ریه : موم یک مکمل طبیعی بسیار کارآمد برای مدیریت آسم است. مطالعات همچنین اثرات مفید آن بر بیماری انسداد مزمن ریوی و سرطان ریه را ثابت کرده است، اما اخیراً محققان ثابت کرده اند که این محصول برای افراد دارای آسم نیز می تواند بسیار مفید می باشد. نتیجه بره موم برای کل دستگاه تنفسی و همچنین بیماری های ریوی مفید است.
دیگر خواص ذکر شده برای بره موم
- التیام زخم ها
- سینه پهلو
- رفع لرزش دست
- التهاب گوش و لوزه
- درمان آلرژی پوستی
- درمان بواسیر
- پیشگیری از زخم معده
- رفع التهاب
- ورم ملتحمه
- سرماخوردگی
- برونشیت
طریقه مصرف بره موم
در ابتدا مقدار کمی از بره موم را استفاده کنید تا مطمئن شوید که به آن حساسیت ندارید. همچنین افرادی که به محصولات زنبور عسل و گرده حساسیت دارند از مصرف بره موم اجتناب کنند.
دوز مصرف بره موم به مقدار ۱ تا ۵ گرم (یا دو تا چهار قاشق چایخوری) قبل هر وعده غذایی می باشد که برای افراد با سنین مختلف دوز آن تغییر می کند. همچنین توصیه می شود بره موم را همراه با عسل طبیعی استفاده کنید.
